Strona główna
Aktualności
O samorządzie
Interpelacje
Stanowiska
Inwestycje
O Saskiej Kępie
Święto Saskiej Kępy
Galeria
Odsyłacze
Mapa strony
Redakcja
Kontakt

 

Ulice Saskiej Kępy

Nazwy ulic Saskiej Kępy, powstałe w większości  w okresie międzywojennym, pochodzą, co widać w załączonym spisie, od nazw państw nawiązując do projektowanych terenów wystaw międzynarodowych w sąsiedztwie. Są też śladem polityki po pierwszej wojnie światowej i panującego patriotycznego nastroju np. Lotaryńska, Finlandzka, Bajońska, Rapperswilska. Widać jak bardzo wtedy lubiliśmy Francję: Francuska, Paryska, Wersalska, Alzacka, Lotaryńska. Czasem pochodzą od nazw miast i miasteczek polskich, ale nie bardzo wiem dlaczego właśnie tych, a nie innych: Wąchocka, Zakopiańska, Kryniczna, Katowicka, Szczuczyńska, Złoczowska itd.
Nazwy nadano przed wojną ulicom na terenie od Wisły do ulicy Międzynarodowej i Kanału Wystawowego oraz ulicy Ateńskiej.
Ulice na wschód od Ateńskiej wytyczono i nazwano już po wojnie. Nazwy powojenne, wszystkie pochodzące od nazw państw, są również odbiciem ówczesnych sympatii politycznych np. Kubańska, Libijska, Bułgarska, Rumuńska.

Ulice nieistniejące, a planowane przed wojną zaznaczono na niebiesko.
Ulice powstałe po wojnie zaznaczone są czcionką pochyłą.

Ulica Adampolska
Nazwa upamiętnia Adampol (właściwie Polonezköy), miejscowość w Turcji założoną przez Polaków, emigrantów po powstaniu listopadowym w roku 1842. Do dziś mieszkają tam jeszcze ich potomkowie. Telewizja dość często pokazuje krótkie reportaże z Adampola, który został tak nazwany na cześć Adama, ale czy Mickiewicza czy księcia Czartoryskiego? Do 1883 roku była własnością księży lazarystów, a potem aż do 1968 rodziny Czartoryskich.
Adampolska wg przedwojennych planów miała być dłuższa i dochodzić do Międzynarodowej, dziś jest tam tylko przejście podwórkami.

Ulica Afrykańska
Tu wyjątkowo uczczono cały kontynent. Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 24 z dnia 14.V.1970 roku.

Ulica Algierska
Nadana  uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy nr 96 z dnia 27.II.1984 roku.
Algierska Republika Ludowo-Demokratyczna, stolica -  Algier. Niepodległość proklamowana w 1962 roku.

Ulica Alzacka
Przykład nazwy nawiązującej do nowego porządku w Europie po I wojnie. Główne miasto Alzacji to Strasburg. W 1648 wcielona do Francji, w 1871 do Niemiec, po pierwszej wojnie światowej po Traktacie Wersalskim w 1919 do Francji. Patrz: Lotaryńska.

Ulica Angorska (ulica Turecka jest blisko Belwederskiej i Chełmskiej)
Nazwa pochodzi od stolicy Turcji Ankary, która przez stulecia nazywała się Angora (1361-1930), a gdy była stolicą starożytnej Frygii  nazywała się Ankyra.

Ulica Arabska
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 24 z dnia 14.V.1970 roku.

Ulica Argentyńskaulica powojenna, patrz ulica Haska.

Ulica Ateńska (jest niedaleko Grecka).
Na przedwojennych planach jest ostatnią ulica wytyczoną na południu Saskiej Kępy. Dalej, aż do Wału Szwedzkiego przed lotniskiem na Gocławiu  długo były jeszcze pola kapusty.

Ulica Bajońska
Upamiętnia pierwszy oddział polski sformowany we Francji podczas I wojny Światowej w Bajonnie, nazywany legionem bajońskim, a jego żołnierze bajończykami. Bajończycy zostali wcieleni do 1 pułku  Legii Cudzoziemskiej, uczestniczyli w walkach pod Reims (listopad 1914), Arras (maj 1915), Suchez (czerwiec 1915).  W 1917 ok.50 pozostałych  przy życiu wstąpiło do Armii Polskiej we Francji.
(Bayonne  - miasto portowe w południowo-zachodniej Francji nad Atlantykiem blisko granicy hiszpańskiej).
Są jeszcze sumy bajońskie – ale to inna historia.

Ulica Berezyńska
Ulica związana z postacią księcia Józefa Poniatowskiego - patrona mostu,  
upamiętniająca Berezynę – dopływ Dniepru (587 km dł.), gdzie pod Studzianką w 1812 roku przeprawiała się armia cesarza Napoleona I w czasie odwrotu spod Moskwy (znana jako bitwa nad Berezyną).

Ulica Berneńska
Upamiętnia Berno stolicę  Szwajcarii.
Patrz też: Genewska, Rapperswilska.

Ulica Brukselska.
(Czytaj więcej)

Ulica Brazylijska
Ulica powstała wraz z osiedlem dookoła. Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy nr 28 z dnia 24.XI.1961 roku.

Ulica Bułgarska - ulica powojenna, patrz ulica Haska.
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 75 z dnia 16.V.1963

Ulica Czeska  
Sądząc z czasu powstania powinna się nazwać Czechosłowacka.

Ulica Dąbrowiecka
Wg pierwotnych planów miała przebiegać od ul. Zwycięzców do ulicy Walecznych, dopiero po  wojnie zbudowana w 1951 r. szkoła odcięła ją od ulicy Zwycięzców.

Ulica Dąbrówki (? - 977)
Jedna z ulic poświeconych sławnym polskim władczyniom (jest jeszcze ulica Wandy –„co nie chciała Niemca”, Królowej Aldony - żony Kazimierza Wielkiego, która naprawdę była Litwinką i wniosła w posagu uwolnienie wielu tysięcy jeńców polskich z niewoli litewskiej).
Dąbrówka była żoną Mieszka I, którego poślubiła w 965 roku,  matką Bolesława Chrobrego. Wniosła do Polski Chrześcijaństwo. Inne  wersje imienia tej czeskiej księżniczki to Dobrawa, Dubrawa, Dubrawka. Prawdopodobnie miała też córkę Świętosławę (Świetosławę, inaczej Sygrydę, Storradę,  która jednak mogła być wg. niektórych historyków ciotką Bolesława Chrobrego),  żonę króla Duńskiego Eryka i potem króla Norweskiego Swena, a matkę Knuta Wielkiego, króla Danii i Anglii.
 
Ulica Drezdeńska
Przed wojną planowana jako równoległa do Lizbońskiej i o równej z nią długości. Dziś mała uliczka po drugiej stronie ulicy Saskiej.
Na Saskiej Kępie musiała być Drezdeńska, przecież to stolica Saksonii.

Ulica Egipska
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 24 z dnia 14.V.1970 roku.

Ulica Elsterska
Ulica związana z postacią księcia Józefa Poniatowskiego - patrona mostu,  
upamiętniająca bitwę pod Lipskiem. W czasie tej bitwy w 1813 zginął w nurtach Elstery książę Józef Poniatowski . Rzeka Elstera Biała jest prawym dopływem Soławy (247 km dł.). Według pierwotnych przedwojennych planów ulica Elsterska miała odchodzić promieniście od ronda jako piąta ulica.

Ulica Estońska
Nazwa upamiętniała uzyskanie zgodnie z Traktatem Wersalskim po I Wojnie Światowej niepodległości przez Estonię (podobnie jak Łotwa i Finlandia, które też „dostały” swoje ulice, Litwa miała ją już wcześniej w Śródmieściu).

Ulica Finlandzka
Nazwa upamiętniała uzyskanie zgodnie z Traktatem Wersalskim po I Wojnie Światowej niepodległości przez Finlandię (podobnie jak Łotwa i Estonia, które też „dostały” swoje ulice).

Ulica Francuska
Powstała w 1925 roku i dopiero w latach trzydziestych zaczęto ją zabudowywać, ale długo komunikacja odbywała się tylko Wałem Miedzeszyńskim, gdyż Francuska w okolicy obecnego Ronda Waszyngtona zatarasowana była domem, którego właściciel nie zgadzał się na wykup.
/więcej/

Ulica Galijska
Ulica istniejąca tylko teoretycznie. Jest na planach, ma tabliczkę z nazwą, ale przebiega przez zamknięte podwórko półokrągłego budynku przy Rondzie Waszyngtona od alei Waszyngtona do ulicy Lipskiej.
Galia to rzymska Gallia, nazwa terenów zamieszkiwanych w starożytności przez plemiona celtyckie (tereny obecnej Francji, Belgii, pół.Włoch).

Ulica Genewska (nie ma w Warszawie ulicy Szwajcarskiej, jest tylko Dolina Szwajcarska). Była i jest w dwu kawałkach. Dziś dzieli ją Trasa Łazienkowska, a przedtem pola. Jeszcze bezpośrednio przed zbudowaniem trasy był tam znakomity ogrodnik u którego można było kupić kwitnąca różę w doniczce (nie miniaturkę jak teraz, ale wielki kwiat na króciutkiej łodyżce, z osobowością jak z „Małego Księcia”)
Patrz też Teherańska.

Ulica Grecka - ulica powojenna, patrz ulica Haska.
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 75 z dnia 16.V.1963

Ulica Gruzińska - ślad po nadziejach na oderwanie Gruzji od ówczesnego ZSRR.

Ulica Haska, nieistniejąca ulica, planowana przed wojną jako równoległa do Rapperswilskiej (w jej planowanym a nie obecnym przebiegu), od alei Stanów Zjednoczonych do połączenia z ulicą Genewską. Haska z Rapperswilską tworzyłyby zupełnie inny niż obecny układ komunikacyjny w tej okolicy.Obecny jest z trudem przejezdny.

Ulica Holenderska
Ulica powstała po zbudowaniu szpitala dziecięcego przy ulicy Niekłańskiej  zmieniającego planowany pierwotnie układ ulic w tym rejonie. Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 4 z dnia 31.III.1960 roku.

Ulica Indyjska – ulica powojenna, patrz ulica Haska.
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 75 z dnia 16.V.1963

Ulica Irlandzka
To znamienne, że jest ulica Irlandzka, a nie ma Brytyjskiej ani Angielskiej.

Ulica Jakubowska
Jedna z najstarszych ulic,  powstała przed I wojną światową obok przyczółka budowanego mostu przez Wisłę. Jak pisze Jerzy Kasprzycki w „Korzeniach miasta” na centralnym wówczas miejscu Saskiej Kępy, na skrzyżowaniu najkrótszych dróg na Pragę i Kamionek czyli obecnych Łotewskiej i Jakubowskiej działali żydowscy pośrednicy handlu nieruchomościami. Nazywano ich ogólnie „Jakubowiczami”, choć mieli różne nazwiska. Z latami zatarła się o nich pamięć. Już w latach dwudziestych ulica nazywała się oficjalnie Jakubowska. Najwcześniejsze domy po I wojnie światowej budowano właśnie na Jakubowskiej i w jej okolicach.

Ulica Jarzębskiego nieistniejąca ulica, planowana przed wojną, będąca jakby przedłużeniem Alfreda Nobla, od ulicy Zwycięzców do również nieistniejącej ulicy Kopenhaskiej (mniej więcej tam gdzie obecnie Kubańska).

Ulica Kanadyjska - ulica powojenna, patrz ulica Haska.
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 75 z dnia 16.V.1963

Ulica Katowicka
Jedna z serii ulic „od miast polskich”.

Ulica Kopenhaska nieistniejąca ulica, planowana przed wojną, pomiędzy Saską a ulicą Strykowską, tak jakby Kubańska tylko krótsza.

Ulica Koreańska - ulica powojenna, patrz ulica Haska.
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 75 z dnia 16.V.1963

Ulica Królowej Aldony (Aldona Anna 1309/10 – 1339, córka Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina, pierwsza żona Kazimierza Wielkiego, ciotka Jagiełły).
Ulica królowej, która  wniosła w posagu 24 tysięcy jeńców polskich uwolnionych z niewoli litewskiej. Aldona i Kazimierz mieli 2 córki: Elżbietę wydaną za Bogusława V księcia słupskiego i Kunegundę wydana za mąż za Ludwika księcia bawarskiego. Wnuczka ich Elżbieta (córka Elżbiety) wyszła za mąż, mając 18 lat, za cesarza rzymskiego Karola IV i w czasie wielkiego zjazdu gości na wesele wyprawiane w Krakowie w 1363 roku przez dziadka odbyła się słynna uczta u Wierzynka. Elżunia była czwartą żoną 47-letniego cesarza, a słynęła podobno z wielkiej siły łamiąc na pokaz podkowy (chyba jednak słabsze niż dzisiejsze).Jej z kolei dzieci to: Zygmunt Luksemburczyk, z którym Polska miała kłopoty i Anna, która wychodząc za mąż za Ryszarda II Plantageneta została królową Anglii.
Jedna z ulic poświeconych sławnym polskim władczyniom (jest jeszcze Wandy i Dąbrówki).
/Więcej/

Ulica Kubańska
Nadana  uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy nr 28 z dnia 24.XI.1961 roku.
Nazwę Kuba nosi i wyspa na morzu Karaibskim i państwo na tej wyspie – Republika Kuba. Wyspa odkryta była w 1492 r przez Kolumba, do roku  1898 była posiadłością hiszpańską, a od 1902 niepodległa. W 1959 roku w wyniku przewrotu dokonanego przez Fidela Castro wkroczyła na drogę budownictwa socjalistycznego i kroczy do dziś.

Ulica Libijska
Nadana  uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy nr 96 z dnia 27.II.1984 roku.

Ulica Lipska
Ulica związana z postacią księcia Józefa Poniatowskiego - patrona mostu,  
upamiętniająca bitwę pod Lipskiem. W czasie tej bitwy w 1813 zginął w nurtach Elstery książę Józef Poniatowski .Obecnie w Lipsku rzeki nie widać, płynie gdzieś kanałami.

Ulica Lizbońska ( nie na w Warszawie ulicy Portugalskiej).
Zabudowana po wojnie, ale zaplanowana przed wojną, miała być jedna z czterech równoległych ulic pomiędzy ulicą Saska a ulicą Koalicyjną (teraz mniej więcej okolice ulicy Afrykańskiej). Miały to być kolejno ( od strony Stanów Zjednoczonych) Białogrodzka (tak nazywano kiedyś Belgrad), Lizbońska, Drezdeńska, Madrycka.

Ulica Londyńska ( nie na w Warszawie ulicy Angielskiej ani Brytyjskiej).
Pierwotnie miała być dużo dłuższa, bo nie miała kończyć się na ulicy Zwycięzców tylko przebiegać łukiem aż do Saskiej, nie miało za to być tutaj ulicy Brazylijskiej( powstała wraz z nowym osiedlem).                             

Ulica Lotaryńska
Przykład nazwy nawiązującej do owego porządku w Europie po I wojnie Światowej i Traktacie Wersalskim. Lotaryngia od XV wieku związana z Francja ( w latach 1736-1766 zarządzał tym księstwem Stanisław Leszczyński, były król Polski, teść króla Francji Ludwika XV od roku 1725 gdy jego córka Maria została królową francuską), po wojnie francusko-pruskiej w roku 1871 częściowo znalazła się w Niemczech, po I Wojnie Światowej wróciła tak jak i Alzacja do Francji.
Przed wojną planowana od ul. Wersalskiej do Saskiej, przedłużeniem jej byłaby Lizbońska.

Ulica Łotewska
Nazwa upamiętniała uzyskanie zgodnie z Traktatem Wersalskim po I Wojnie Światowej niepodległości przez Łotwę (podobnie jak Finlandia i Estonia, które też „dostały” swoje ulice).

Ulica Marokańska
Nadana  uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy nr 96 z dnia 27.II.1984 roku.

Ulica Meksykańska
Nadana  uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy nr 28 z dnia 24.XI.1961 roku.

Ulica Międzynarodowa
Ślad po projektach wystaw międzynarodowych  na Saskiej Kępie i w jej pobliżu. Wzdłuż ulicy biegnie Kanał Wystawowy.

Ulica Niekłańska
Według przedwojennych planów miała być krótsza, tylko do Angorskiej i troszkę inny przebieg (uchwała nr 68 Rady m.st. Warszawy  z dn.14.V.1928).
Obecny przebieg ustalono 24.XI.1961 roku tak jak i Peszteńskiej, Nobla.
Niekłań Wielki – wieś w gminie Stąporków nad rzeką Czarną w woj.świetokrzyskim, w 1998 roku liczyła 840 mieszkańców.

Ulica Alfreda Nobla (1833-1896)
Ulica poświęcona szwedzkiemu chemikowi i przemysłowcowi, wynalazcy dynamitu (1866). Alfred Nobel jest fundatorem nagród swego imienia.

Ulica Nubijska
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej nr 24 z dnia 14.V.1970 roku.
Nubia to kraina historyczna (płd.Egipt i Sudan) obejmująca dolinę Nilu od 1 do 4 katarakty. Dzieliła się na Nubię Dolną od 1 do 2 katarakty, obecnie teren zalany przez jezioro Nasera i Nubię Górną od 2 do 4 katarakty na Nilu.
W latach 1958-1964 miała miejsce międzynarodowa akcja ratowania zabytków Nubii w związku z budową tamy w Assuanie i projektowanym zalaniu terenów Dolnej Nubii. Akcja odbywała się pod patronatem UNESCO przy udziale Polski i w jej wyniku Polska stała się jednym z głównych ośrodków nubiologicznych w świecie. Polska prowadziła wykopaliska i badania w tak znanych dzisiaj miejscowościach jak: Farras, Dongola, Dabod, Abu Simbel  .W Muzeum Narodowym w Warszawie mamy przepiękna kolekcję fresków z Farras, a wśród nich piękną Świętą Annę, która stała się logo muzeum.

Ulica Nurska
Pierwszy raz w nazewnictwie ulic Warszawy pojawia się w 1921 roku ale nie na Saskiej Kępie, a na osiedlu Czarny Dwór. W 1933 roku na planie Warszawy już jest tu gdzie dzisiaj. Skąd pochodzi na razie nie wiem, jest nad Bugiem wieś Nur, może to właśnie ten Nur.

Ulica Obrońców
Wg pierwotnych planów miała jak siostrzane ulice tzn. Walecznych  i Zwycięzców dochodzić do  ul. Międzynarodowej, nawet planowana budowa kościoła nie miała tego zniweczyć – kościół byłby na osi ulicy jak np. na placu Trzech Krzyży, a ulica biegłaby dalej, został jednakże po zbudowaniu szpitala dziecięcego w 1959 r. tylko „szczątek pieszy” do Niekłańskiej.

Ulica Paryska
Jest Francuska, to jest i Paryska.

Ulica Peszteńska
Wg przedwojennych planów miała przebiegać od ul. Angorskiej do ulicy Zwycięzców tak jak ul. Niekłańska. Ulica Węgierska jest na Ochocie koło pl.Narutowicza.

Przymierza plac
nazywa się Przymierza prawdopodobnie dlatego, że
w okresie 20-lecia międzywojennego dużo bardziej zwracano uwagę na czystość języka niż dzisiaj. Nazwy ulic na Saskiej Kępie nawiązują często do Traktatu Wersalskiego, który był skutkiem zwycięstwa aliantów w I Wojnie Światowej.  "Przymierze" jest nawiązaniem do Antanty i jej zwycięstwa w I Wojnie Światowej, dzisiaj, jak napisał do nas pan Maciej Powaga, byłby to plac Aliantów. Zgadzam się z taką interpretacją. Jeszcze raz dziękuję za list, który pozwolił uzupełnić ten wykaz.

Ulica Radziłowska
Obecnie ulica ma kształt litery T z dłuższym znacznie daszkiem niż nóżka, w dodatku daszek jest zabudowany tylko z jednej strony i nie jest przejezdny. Przed wojną planowano, ze ulica przebiegać będzie od Zakopiańskiej  na wschód aż do ulicy Wandy (Uchwała  z dnia 2.VII.1931 roku).

Ulica Rapperswilska
od nawy miasta Rapperswil w Szwajcarii w kantonie Sank Gallen nad jeziorem Zurychskim. Ok. 1200 roku powstała tam koło zamku osada. Od 1415 roku Rapperswil był miastem w Rzeszy, a od 1458 w Związku Szwajcarskim.
W. N. Plater założył tam, w średniowiecznym zamku w 1869 roku Muzeum Narodowe Polskie zawierające pamiątki i materiały dotyczące emigracji, polskie dzieła sztuki i m.in. bogate zbiory mickiewiczianów, które zostały oddane na własność narodowi w 1881. Materiały te sprowadzono w 1927 r. do Polski do Warszawy do Muzeum Narodowego i Biblioteki Narodowej, niestety najwartościowsze spłonęły w 1939 r. i 1944 r. lub zostały rozgrabione.
Rapperswilska planowana była jako ulica znacznie większa i przejezdna, od al. Stanów Zjednoczonych do ulicy Brukselskiej, na wschód od niej miała przebiegać ulica Haska.

Ulica Rumuńska - ulica powojenna, patrz ulica Haska.
Nazwę tę pierwszy raz znaleźć  możemy w Warszawie w spisie ulic z 1926 roku, ale w 1933 jej nie ma. Nazwa obecnej ulicy nadana jest uchwałą Rady Narodowej nr 75 z dnia 16.V.1963

Ulica Rzymska (ulica Włoska jest niedaleko ulicy Dolnej).

Ulica Saska
W tym przypadku nazwa pochodzi od Saskiej Kępy.

Ulica Strykowska nieistniejąca ulica, planowana przed wojną, jakby przedłużenie ul. Jana Styki aż do al. Stanów Zjednoczonych. (Stryków nad Moszczenicą, prawa miejskie uzyskał w 1394, w latach 1870-1923 był ich pozbawiony, od początku XX wieku ośrodek Mariawitów).

Stanów Zjednoczonych aleja
Zaprojektowana od początku jako szeroka aleja, która kończyła się odchodzącą w lewo skośnie ulicą Międzynarodową a w prawo skośnie
ulicą Koalicyjną, która dochodziła do ulicy Ateńskiej.

Ulica Styki Jana (1858-1925)
Ulica poświecona malarzowi, uczniowi Jana Matejki, współtwórcy słynnej Panoramy Racławickiej.

Ulica Szczuczyńska
Są trzy miejscowości od ktorych może pochodzić nazwa ulicy:
Szczucin – wieś gminna na nizinie Nadwiślańskiej na prawym brzegu Wisły w okolicach Tarnobrzega. Przed 1745 r otrzymał prawa miejskie, które utracił w połowie XIX wieku. W 1932 roku miejsce strajku chłopskiego.
Szczuczyn – miasto obecnie na Białorusi nad Turią prawym dopływem Niemna. Od ok.1500 roku własność Radziwiłłów, w XVIII wieku m.in. Józefowiczów-Hlebowiczów i rodziny Scipio del Campo, która w 1726 roku ufundowała Kolegium Pijarów przy kościele parafialnym. W pierwszej połowie XIX wieku należał do Druckich-Lubeckich. Miasto od 1795 r. znajdowało się w zaborze rosyjskim, a w okresie międzywojennym w granicach Polski. Dnia 29 kwietnia 1944 r. miał miejsce nieudany atak na Szczuczyn oddziału AK pod dowództwem J. Piwnika (Ponurego).
Od roku 1962 miasto (W 1989 roku liczyło 15tys. mieszkańców).
Szczuczyn – miasto na Wysoczyźnie Kolneńskiej nad Wissą dopływem Biebrzy. W XV wieku wieś Szczuki założona przez rodzinę Szczuków. Obecna nazwa od XVI wieku. W 1689 roku rozpoczyna się budowa barokowego miasta, które prawa miejskie uzyskuje już w 1692 roku. Od 1795 roku w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warszawskim, od 1815 w Królestwie Polskim.
W latach 1697-1743 wzniesiono tam barokowy zespół kościelno-klasztorny Pijarów.

Ulica Urugwajska
Jedna z najnowszych nazw na Saskiej Kępie, nosi ją ulica biegnąca od al. Stanów Zjednoczonych do ul. Lizbońskiej – zgodnie z uchwałą Rady Miasta Stołecznego Warszawy nr L/744/2002 z dnia 8 lipca 2002. Przed wojną planowano w tej okolicy ulicę Białogrodzką, która miała biec równolegle do ul. Lizbońskiej ale bliżej al. Stanów Zjednoczonych.

Ulica Walecznych
Jedna z trzech „patriotycznych” ulic, tak trudnych do zapamiętania dla obcych.

Wał Miedzeszyński, była to przed usypaniem wału zwykła ulica Brzegowa. Prowadzi do Miedzeszyna więc pochodzenie nazwy jest proste.

Ulica Teherańska (ulicy Irańskiej nie ma w Warszawie).
Nazwa nadana uchwałą Rady Narodowej m. st. Warszawy  nr  34 w 1975 roku fragmentowi ulicy Genewskiej (od strony Zakopiańskiej). Na powszechne prośby mieszkańców, którzy ciągle czuli się mieszkańcami ulicy Genewskiej (którą niektórzy ciągle mieli wpisaną w dowody osobiste), Rada Dzielnicy–Gminy Warszawa Praga Południe przywróciła nazwę ulica Genewska uchwałą nr 106/XIX/91 z dnia 25.V.1991 r.

Ulica Wandy
Wandy –„co nie chciała Niemca”. Jedna z ulic poświeconych sławnym polskim władczyniom (jest jeszcze Królowej Aldony - żony Kazimierza Wielkiego, która naprawdę była Litwinką i księżnej Dąbrówki (Dobrawy, Dubrawy), księżniczki czeskiej, żony księcia Mieszka I).

Waszyngtona Jerzego aleja (a może ulica)
George Washington  1732-1799, naczelny wódz powstania przeciw Wielkiej Brytanii w latach 1775-83, a potem w latach 1789-1797 pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.
Pierwotnie, kręta Czerwona Droga zbudowana  celach wojskowych od mostu na Grochów, potem nazwana Poniatowską (lata dwudzieste), około 1926 roku zaprojektowano przedłużenie Poniatowskiej  do Grochowa i na jej osi przy zbiegu z Zieleniecką rondo od którego miało odchodzić gwiaździście 5 ulic. Rondo też nie nazywało się od  razu Waszyngtona, tylko plac Paryski, potem plac Poniatowskiego.
(Czytaj więcej)

Ulica Wąchocka
(Wąchock – ok.1172 założono tam opactwo cystersów, w 1454 osada przyklasztorna uzyskała prawa miejskie, które straciła w 1863 i znów odzyskała w 1995).

Ulica Wersalska
Upamiętnia Traktat Wersalski kończący I Wojnę Światową (traktat pokojowy podpisany w czerwcu 1919 roku w Sali Zwierciadlanej pałacu w Wersalu pod Paryżem). W latach dwudziestych  była Amerykańską jak pisze Jerzy Kasprzycki, ale po wytyczeniu wielkiej alei Stanów Zjednoczonych  zmienia nazwę.

Ulica Zakopiańska
(Czytaj więcej)

Ulica Zieleniecka
Nazwa upamiętnia zwycięską bitwę pod Zieleńcami (wieś w zachodniej części Ukrainy) dnia 18 czerwca 1792 roku.
Przeciw 11-tysięcznym wojskom rosyjskim dowodzonym przez gen. Arkadija Markowa stanęły połączone dywizje księcia Józefa Poniatowskiego i generała Michała Wielhorskiego liczące w sumie 15 tysięcy ludzi. W bitwie uczestniczył też oddział dowodzony prze Tadeusza Kościuszkę.
Po bitwie dnia 22 czerwca król Stanisław August Poniatowski ustanowił najwyższy polski order wojskowy Virtuti Militari. Pierwsze złote medale otrzymali książę Józef Poniatowski i Tadeusz Kościuszko.
Order Virtuti Militari  został skasowany jeszcze tego samego roku przez Konfederację Targowicką, w 1807 roku pojawił się znów jako Order Wojskowy Księstwa Warszawskiego  i wtedy powstał istniejący do dziś podział odznaczenia na pięć klas: Krzyż Wielki, Krzyż Komandorski, Krzyż Kawalerski, Krzyż Złoty, Krzyż Srebrny. Od 1815 roku był pod nazwą Orderu Wojskowego Polskiego, a w 1832 roku został zniesiony przez cara Mikołaja I. Przywrócono go w roku 1919.
Na skraju parku im. I. J. Paderewskiego przy rondzie Waszyngtona z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Saskiej Kępy i Samorządu Mieszkańców został umieszczony kamień upamiętniający bitwę i powstanie orderu. Odsłonięcie odbyło się 4 listopada 1994 roku   przez Stanisława Ilkowskiego – dyrektora Dzielnicy Praga Południe, Teresę Skupień – przewodniczącą Towarzystwa Przyjaciół Saskiej Kępy i Magdalenę Czerwosz – radną i przewodniczącą Samorządu Saskiej Kępy. Poświecenia dokonał ksiądz biskup Stanisław Kędziora. Historię bitwy przedstawił profesor Marian Marek Drozdowski.

Ulica Złoczowska
Planowana przed wojną od ulicy Lotaryńskiej do Ateńskiej.
Nazwa pochodzi od Złoczowa koło Lwowa, który prawa miejskie uzyskał w 1523 roku. Własność rodziny Sobieskich od końca XVI wieku, od 1740 Radziwiłłów, a w XIX wieku Komarnickich. W czasie I wojny światowej rejon walk rosyjsko-austriackich w 1914 i 1915 roku, a w 1917 rosyjsko-niemieckich. W okresie międzywojennym, kiedy powstawała nazwa ulicy, Złoczów  był w granicach Polski, dziś jest na Ukrainie.

Ulica Zwycięzców, trzecia "patriotyczna" ulica Saskiej Kępy. Wcześniej, w latach 20-tych świeżo po włączeniu do Warszawy poświecona była - Augustowi III Sasowi (August Fryderyk z dynastii Wettinów, syn Augusta II Mocnego, 1696-1763, król polski od 1733). August III od 1735 dzierżawił przez wiele lat od władz miejskich Saską Kępę. Był to dla niego teren odpoczynku i rozrywek. Tu właśnie w roku 1754 obchodził 3 sierpnia huczne imieniny. Opis "fajerwerku". który trwał godzinę, zmieszczono  w "Kurierze" - więcej na ten temat można znaleźć w opisie Aleksandra Wejnarta w książce o Saskiej Kępie wydanej w 2004.

Most Poniatowskiego Józefa (1763-1813), generał, marszałek napoleoński, bratanek ostatniego króla polskiego  Stanisława Augusta  Poniatowskiego. Uczestnik kampanii 1792 ( patrz ulica Zieleniecka) i powstania Kościuszkowskiego, minister wojny Księstwa Warszawskiego, dowódca kampanii polskiej przeciw Austrii w 1809 , uczestnik wojen napoleońskich 1812-1813 (patrz ulice Lipska, Elsterska, Berezyńska).

Skwer Ryski
Tak zwana nazwa bezadresowa (to znaczy nikt nie ma takiego adresu). Nazwa nadana skwerowi ograniczonemu przez Wał Miedzeszyński, Trasę Łazienkowską i ulicę Genewską (ten bez pomnika).  
Ryga założona w 1201 r. przy ujściu Dźwiny, na miejscu starej osady Liwów , od XIII jeden z największych ośrodków handlowych nad Bałtykiem, w czasie swej burzliwej historii należała do Zakonu Krzyżackiego, Polski, Szwecji, Rosji i ZSRR (1941-1991) – od 1991 r stolica Republiki Łotewskiej.
Ponieważ od 1921 roku istniała w Warszawie na Marymoncie ulica Ryska, ale została wchłonięta przez budowaną trasę AK, a nie było możliwości przywrócenia tej nazwy w najbliższej okolicy, Rada Warszawy postanowiła nadać naszemu skwerowi nazwę Ryski - Uchwałą nr XLVII/682/2002 z dnia 22 kwietnia 2002. Na uroczystości na skwerze przybyli Przewodniczący Rady Warszawy i przewodniczący Rady Rygi, przewodnicząca Związku Polaków na Łotwie. Śpiewał chór Warszawianka, obaj przewodniczący oraz prezydent Warszawy posadzili pamiątkowe drzewka.

Ulice planowane, ale których dzisiaj  nie ma to: Koalicyjna, Traktatowa, Haska, (jest tylko Wersalska i Poselska z tej grupy nazw). Nie ma też zatwierdzonych kiedyś: Białogrodzkiej, Bukareszteńskiej, Kopenhaskiej, Lublańskiej, Madryckiej, Zagrebskiej.

Magdalena Czerwosz


Prosimy o wspólne pisanie historii naszych ulic. Będziemy zamieszczać przysłane nam opowiadania i anegdotki, wspomnienia, informacje  o ulicach.

Patrz:
Zakopiańska

Uzupełnienie [zrobione dopiero w lutym 2010 r.]
Przed wojną Wał Miedzeszyński nazywał się jednak inaczej. Jak przeczytałam w książce telefonicznej z roku 1938 było to
WYBRZEŻE SASKIEJ KĘPY. Oto co udało mi się ustalić:

Policyjny Klub Sportowy - Wybrzeże Saskiej Kępy 1
Yacht Klub Polski, przystań - Wybrzeże Saskiej Kępy 2
"Sokół" Zw. Tow. Gimn. - Wybrzeże Saskiej Kępy 26
PLAŻA MIEJSKA - Wybrzeże  Saskiej Kępy 30
Miejski Urząd Wychowania Fizycznego, II Ośrodek - Wybrzeże Saskiej Kępy 34
MAKABI Przystań Sportów Wodnych - Wybrzeże Saskiej Kępy 38
KLUB SPORTOWY "RODZINA URZĘDNICZA" - Wybrzeże Saskiej Kępy 44


 


Copyright © 2015 Samorząd Mieszkańcow Saskiej Kępy. Kontakt: kepa@kepa.waw.pl